چگونه اصل مدرک تحصیلی خود را برای اپلای از دانشگاه دریافت کنیم؟

نیلوفر میثاقی

تاریخ به‌روزرسانی: ۱۴۰۲/۹/۱۲

10470 بازدید

اپلای تحصیلی نیازمند آماده‌سازی و ارائه مدارک هویتی و تحصیلی مشخصی است. لیست مدارک مورد نظر در دانشگاه‌ها ممکن است تفاوت‌هایی با هم داشته باشند، ولی از جمله مدارکی که اغلب دانشگاه‌ها درخواست می‌کنند، رزومه، توصیه‌نامه، انگیزه‌نامه (SOP)، مقاله‌ها، گواهینامه فارغ‌التحصیلی، ریزنمرات دانشگاهی و نمرات آزمون‌های پیش‌نیاز مانند آیلتس، تافل، دولینگو یا GRE است. مهم‌ترین و اصلی‌ترین مدارک هنگام اپلای، ریز نمرات و گواهینامه فارغ‌التحصیلی است. ما در این مقاله سعی کرده‌ایم درباره آزادسازی مدرک تحصیلی در دانشگاه‌های آزاد و دولتی وزارت‌های علوم و بهداشت صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.

آزادسازی مدرک تحصیلی چیست؟

دانشجویانی که در ایران به صورت رایگان در دانشگاه‌های دولتی تحصیل کرده‌اند، باید به ازای آن، به علت تعهد به خدمت، در ایران کار کنند. بنابراین، متقاضیان اپلای باید ابتدا مدرک دانشگاهی خود را آزاد کنند و بعد ترجمه اصل مدرک دانشگاهی خود را به همراه ریزنمرات به دانشگاه کشور مقصد ارائه کنند. ۳ روش برای آزادسازی مدرک وجود دارد که عبارت‌اند از:

• سابقه بیمه
• پرداخت نقدی هزینه
• نامه عدم کاریابی

مراحل آزاد سازی مدرک تحصیلی از وزارت علوم

وزارت علوم برای خدمات غیرحضوری، سایتی را به نام سجاد (سامانه جامع امور دانشجویان) طراحی کرده‌است که با مراجعه به آن می‌توانید مدرک تحصیلی خود را آزاد کنید. ما در ادامه گام به گام مراحلی که باید طی کنید را برای شما شرح داده‌ایم.

پرداخت هزینه‌ها

ابتدا با دانشگاه و صندوق رفاه دانشجویان تسویه حساب کنید و بعد به اداره دانش‌آموختگان دانشگاه خود بروید و هزینه‌های صدور دانش‌نامه را بپردازید. اداره دانش‌آموختگان با پرداخت هزینه‌ها، به شما یک کارنامه غیررسمی ارائه می‌دهد تا به ادامه روند آزادسازی مدرک بپردازید.

ثبت نام در سامانه سجاد

در این مرحله باید به سایت سجاد ( سامانه جامع امور دانشجویان) وارد شوید و مطابق عکس روی ثبت‌نام کلیک کنید و تمامی اطلاعات شخصی خود را وارد کنید.

بارگذاری مدارک

در این مرحله باید مدارک لازم را در فیلدها بارگذاری کنید. این مدارک عبارت‌اند از:

• اسکن پشت‌وروی کارت ملی

• اسکن صفحات شناسنامه

• مدرک تحصیلی موقت

• برگه معافیت از خدمت یا کارت پایان‌خدمت (برای آقایان)

اعتبار سنجی

در این مرحله تمامی اطلاعاتی که در سایت وارد کرده‌اید را تایید می‌کنید.

دریافت کد رهگیری

سایت سجاد به شما کد رهگیری ارائه می‌دهد که آزادسازی مدرک تحصیلی و پیگیری وضعیت آن با این کد پیگیری می‌شود.

درخواست آزادسازی مدرک تحصیلی شما از این سامانه برای دانشگاهتان ارسال می‌شود. اگر قرار بر این باشد که با پرداخت هزینه، مدرک تحصیلیتان را دریافت کنید، در کارتابل شما اعلام می‌شود. هزینه آزاد کردن مدرک تحصیلی که در کارتابل خود مشاهده می‌کنید را باید به حساب سیبای وزارت علوم واریز کنید تا درخواست شما به سازمان وزارت علوم، برای تایید نهایی، فرستاده شود. اگر با ۲ روش دیگر به‌غیر از پرداخت هزینه می‌خواهید مدرک تحصیلیتان را دریافت کنید، خود دانشگاه مدارک شما را برای وزارت علوم ارسال می‌کند.

روش های آزاد کردن مدرک تحصیلی از وزارت علوم

به طور کلی برای لغو تعهد خدمت آموزش و آزادسازی مدرک دانشگاهی ۳ راه وجود دارد. در ادامه با این ۳ روش جهت آزاد کردن مدرک تحصیلی آشنا می‌شوید:

آزادسازی مدرک با سابقه بیمه

اولین راه برای آزاد کردن مدرک دانشگاهی، کار کردن به اندازه مدت زمان تحصیل در دانشگاه دولتی است تا برایتان سابقه کاری (به همراه واریز حق بیمه) حساب شود. میزان تعهد خدمت شما به ۲ عامل اصلی بستگی دارد:

• آخرین مقطع تحصیلی
• سهمیه و منطقه (۱، ۲ یا ۳) متقاضی برای شرکت و قبولی در کنکور

بنابراین، چنانچه دوره کارشناسی ۴ ساله خود را در دانشگاهی دولتی تحصیل کرده باشید، باید تا ۴ سال مشغول به کار شوید. همچنین منطقه‌ای (۱، ۲ یا ۳) که از آن در کنکور شرکت کرده و قبول شده‌اید، تعیین کننده میزان تعهد به خدمت شما است. در پایان این مطلب درباره میزان تاثیر سهمیه روی آزادسازی مدرک تحصیلی بیشتر صحبت می‌کنیم.

توجه کنید، سابقه کاری (بیمه) هنگام درخواست آزادسازی مدرک، برای همان مقطع و مقطع قبلی قابل استفاده است و چنانچه پس از اشتغال، در مقطع بالاتری تحصیل کنید، نمی‌توانید مدرک مقطع بالاتر را با سابقه بیمه قبلی آزاد کنید. همچنین، اگر به سربازی رفته باشید ۲ سال از مقدار گفته شده کم می‌شود.

آزادسازی مدارک دانشگاه با پرداخت هزینه

راه حل دوم برای آزادسازی مدرک، پرداخت هزینه است. هزینه آزاد کردن مدرک به تعداد ترم‌های گذرانده شده، تعداد واحدها، سال شروع تحصیل، دانشگاه و منطقه کنکور بستگی دارد.

چنانچه در حال تحصیل بوده و قصد اپلای برای دانشگاه‌های خارجی را دارید، می‌توانید از دانشگاه خود تقاضای گواهی اشتغال به تحصیل کرده و ریز نمرات ترم‌های گذرانده شده خود را با پرداخت مبلغی به عنوان ودیعه دریافت کنید. بدیهی است که برای دریافت اصل مدرک بعد از فارغ التحصیلی باید تمامی هزینه آزاد کردن مدرک را پرداخت کنید.

نکته: خرید سنوات تحصیلی بستگی به منطقه‌ای که از آن کنکور داده‌اید دارد و بر این اساس، مبالغ متفاوتی را شامل می‌شود. به عنوان مثال، اگر در منطقه ۲ کنکور داده باشید، نرخ پایه سال‌هایی که مشغول به تحصیل بوده‌اید در ترم‌هایی که گذرانده‌اید، ضرب شده و در نهایت در عدد ۲ (منطقه) ضرب می‌شود. اگر اطمینان دارید که در آن سال رتبه‌ کنکور شما با درصدهای دروس امتحانی افرادی که در منطقه ۱ آزمون داده‌اند یکی بوده است، می‌توانید به سازمان سنجش مراجعه کنید و نامه‌ای دریافت کنید تا بر اساس آن سنوات شما را نیز بر مبنای منطقه ۱ محاسبه کند. همین شرایط برای دانشجویان منطقه ۳ نیز امکان‌پذیر است. به‌صورت کلی، عواملی که روی پرداخت هزینه تاثیرگذار هستند، عبارت‌اند از:

• سال آغاز و پایان مقطع تحصیلی
• مقطع تحصیلی کارشناسی، ارشد یا دکتری
• میزان سابقه کار (هرچه بیشتر، هزینه کمتر)
• سهمیه منطقه‌ شما در زمان کنکور (منطقه ۱،۲،۳)
• گروه تحصیلی (پزشکی، پیراپزشکی،مهندسی، علوم انسانی و …)

آزادسازی مدرک روزانه با استفاده از نامه عدم کاریابی

راه سومی که برای آزاد کردن مدرک تحصیلی پیشنهاد می‌شود، استفاده از گواهی عدم کاریابی است. با ارائه گواهی عدم کاریابی به دانشگاه و برآورده کردن یک‌سری شرایط، بدون پرداخت هزینه می‌توانید مدرک خود را آزاد کنید. جهت آزادسازی مدرک تحصیلی خود، به موسسه کاریابی شهر یا استان مراجعه و برای کاریابی ثبت نام کنید. پس از گذشت ۶ ماه از تاریخ ثبت نام در موسسه کاریابی، می‌توانید به این موسسه مراجعه کرده و با توجه به عدم معرفی فرصت شغلی متناسب با تخصص‌تان از آن‌ها نامه‌ای درخواست کنید که تاکنون شغل مناسب با رشته و تخصص‌تان به شما معرفی نشده است.

موسسه کاریابی گواهی‌تان را به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان شما ارسال می‌کند. پس از آن، گزارش عدم کاریابی شما توسط اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی به اداره کل مرکز استان اعلام می‌شود. در نهایت، نامه از اداره کل به دانشگاه محل تحصیل شما ارسال شده و به دلیل وجود گواهی عدم کاریابی، می‌توانید مدرک تحصیلی خود را آزاد کنید.

شرایطی که هنگام مراجعه به موسسه کاریابی باید داشته باشید شامل موارد زیر می‌شود:

• سپری شدن حداقل ۱ سال تمام از تاریخ فارغ‌التحصیلی مندرج در گواهی موقت
• با توجه به الزام آقایان به گذراندن خدمت سربازی پیش از کار، از تاریخ صدور کارت پایان خدمت یا معافیت دائم (پزشکی یا غیر پزشکی) باید حداقل ۶ ماه گذشته باشد.

روش های آزاد کردن مدرک تحصیلی از وزارت بهداشت

آزادسازی مدرک برای افرادی که در رشته‌های زیر نظر وزارت بهداشت تحصیل کرده‌اند، کمی پیچیده و دشوارتر است؛ زیرا دانشجویان وزارت بهداشت دارای طرح اجباری هستند. با این حال، اصلا نگران نباشید زیرا صفر تا صد آزادسازی مدرک از وزارت بهداشت را در ادامه مقاله به شما آموزش می‌دهیم.

آزادسازی مدرک با انجام طرح خدمت

بعضی از رشته‌های وزارت بهداشت مانند پزشکی، اتاق عمل، پرستاری، تکنولوژی پرتوشناسی، داروسازی، علوم آزمایشگاهی و غیره دارای طرح خدمت هستند. دانشجویانی که در این دست از رشته‌ها به تحصیل می‌پردازند موظف‌اند طرح خدمت خود را پس از اتمام دوران تحصیل انجام دهند. پس از گذراندن این طرح مدرک شما آزاد می‌شود.

آزادسازی مدرک با ارائه وثیقه  

ارائه وثیقه برای زمانی است که شما قبل از انجام طرح خدمت خود می‌خواهید برای تحصیل به کشورهای خارجی اپلای کنید. در این صورت باید وثیقه ملکی یا نقدی را در اختیار دولت قرار دهید تا مدرک شما آزاد شود. البته این نکته قابل توجه است که تنها زمانی مدرک شما در این مرحله آزاد می‌شود که به دانشگاه‌هایی که مورد تایید وزارت بهداشت است اپلای کنید. مهم‌ترین این دانشگاه‌ها به تفکیک کشور عبارت‌اند از:

دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در کانادا

دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در آمریکا

دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در آلمان

دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در انگلستان

دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در روسیه

دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت در فرانسه 

دریافت ریزنمرات و مدارک تحصیلی وزارت بهداشت

متقاضیانی که در دانشگاه‌های دولتی زیر نظر وزارت بهداشت تحصیل کرده‌اند، ابتدا باید طرح تعهد تحصیل رایگان خود را بگذرانند و بعد اقدام به اپلای کنند؛ همچنین، افراد با تعهد خاص یا باید وثیقه بگذارند و به دانشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت برای تحصیل اپلای کنند یا طرح خود را بگذرانند و بعد اقدام کنند. در این بخش می‌خواهیم درباره افرادی که طرح خود را پشت سر گذاشته‌اند و می‌خواهند برای مهاجرت آماده شوند بپردازیم. در ابتدا باید به مدارک مورد نیاز برای اقدام به دریافت ریزنمرات و مدارک تحصیلی بپردازیم و بعد مراحل آزادسازی مدارک را باهم بررسی کنیم.

مدارک لازم برای دریافت مدارک تحصیلی و ریزنمرات مقاطع کاردانی، کارشناسی و دکترا

• اصل و کپی انجام یا معافیت از طرح نیروی انسانی برای رشته‌های مشمول طرح
• اصل و کپی ۲ طرفه کارت پایان خدمت یا معافیت آن (برای آقایان)
• اصل و کپی پروانه دائم (برای رشته‌های پروانه‌دار)
• اصل و کپی تسویه حساب صندوق رفاه
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
• اصل گواهی انجام کار در داخل کشور

در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری علاوه‌بر مدارک بالا :

• اصل و کپی مجوز صدور مدرک مقطع یا مقاطع قبلی در صورتی که تاریخ صدور مجوز ۱۳۸۴/۳/۱۵ به بعد باشد.
• اصل و کپی دانش‌نامه مقطع یا مقاطع قبلی
• داشتن گواهینامه موقت در صورت دریافت
• ۲ قطعه عکس ۴*۳

مراحل آزاد سازی مدرک و ریزنمرات تحصیلی وزارت بهداشت

در ابتدا متقاضی باید به صندوق رفاه دانشگاه مراجعه کرده و بدهی‌های خود مانند بدهی مربوط به کتابخانه، خوابگاه، وام تحصیلی دریافت شده و هزینه تحصیلات رایگان را بپردازد و رسید آن را دریافت کند. این مبلغ برای دانشجویان روزانه و شبانه متفاوت است و بستگی به هر مقطع و رشته با توجه به تعداد واحدهای عملی و تئوری آن دارد.

مراجعه به اداره تعهدات

در این مرحله باید به اداره تعهدات بروید و رسیدی که از صندوق رفاه دریافت کرده‌اید را به آن‌ها تحویل دهید تا برای شما پرونده تشکیل شود. به شما نامه‌ای با عنوان مدرک طرح انسانی داده می‌شود تا برای گذاشتن وثیقه، به‌صورت نقدی یا ملکی، به بخش حقوقی مراجعه کنید.

گذاشتن وثیقه

همان‌طور که عنوان کردیم وثیقه به ۲ صورت ملکی و نقدی است که هرکدام شرایط خود را دارند.

• وثیقه نقدی

برای گذاشتن وثیقه نقدی به بانک ملی مراجعه کنید و مبلغ درخواست شده ( که برای هر مقطع و رشته متفاوت است) را در حسابی بگذارید. این پول بابت صدور ضمانت‌نامه بلوکه می‌شود و به آن سود هم تعلق می‌گیرد. سود حاصل از این پول به حسابی که خودتان به بانک معرفی می‌کنید‎‌، واریز می‌شود.  

• وثیقه ملکی

اگر مایل به گذاشتن وثیقه ملکی هستید، باید نماینده حقوقی دانشگاه و نماینده دادگستری از ملک شما بازدید داشته باشد تا روی آن ارزش‌گذاری کند. پس از ارزش‌گذاری و استعلام شهرداری و دارایی، وثیقه ملکی شما از طرف دانشگاه مورد تایید قرار می‌گیرد.

توجه: استعلام وثیقه ملکی زمان زیادی می‌برد، اگر برای اپلای تحصیلی عجله دارید، بهتر است از وثیقه نقدی استفاده کنید.

صدور ریزنمرات و دانش‌نامه

پس از مشخص شدن تکلیف وثیقه، اداره حقوقی به دانشگاه شما و به اداره تعهدات نامه‌ای ارسال می‌کند و ریز نمرات شما و دانش‌نامه‌تان صادر می‌شود. این ریزنمرات و دانش‌نامه از طرف دانشگاه شما برای وزارت بهداشت ارسال می‌شود.

دریافت مهر تایید وزارت بهداشت

بعد از آن که دانش‌نامه و ریزنمرات شما توسط دانشگاه به وزارت بهداشت فرستاده‌ شد، پس از بررسی‌های این وزارت مهری بر ریزنمرات و دانش‌نامه شما زده می‌شود که بلامانع بودن ترجمه آن را می‌رساند.

تحویل دانش‌نامه و ریزنمرات

بعد از آن که مجوز از سوی وزارت بهداشت صادر شد، باید با کارت شناسایی معتبر یا وکیلی که وکالت‌نامه دارد، برای تحویل مدارک به وزارت بهداشت مراجعه کنید.

نحوه آزادسازی مدرک دانشگاه آزاد

آزادسازی مدرک دانشگاه‌های آزاد، برخلاف دانشگاه‌‌های دولتی وزارت بهداشت و علوم بسیار ساده است. این فرایند را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله در متن زیر برای شما شرح داده‌ایم. در ابتدا، بهتر است مدارک لازم برای آزادسازی مدرک دانشگاه آزاد را باهم بررسی کنیم.

مدارک لازم برای آزادسازی مدرک تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی

• ارائه تسویه حساب کامل (در صورت وجود بدهی) از محل تحصیل
• نامه تسویه حساب صندوق رفاه دانشجویی (در صورت وجود وام دانشجویی)
• ارائه کپی کارت ملی و تمامی صفحات شناسنامه
• ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت یا برگه سبز اعزام به خدمت (بدون غیبت)
• گواهی اشتغال به تحصیل در مقطع بالاتر
• گذشت حداقل ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی موقت
• ۲ قطعه عکس ۴*۳

آزاد سازی مدرک تحصیلی از دانشگاه‌ آزاد اسلامی

برای آزادسازی مدرک تحصیلیتان باید مراحل زیر را بادقت مطالعه و گام به گام رعایت کنید.

مراجعه به امور فارغ‌التحصیلان

مرحله اول آزادسازی مدرک دانشگاه آزاد، مراجعه به امور فارغ‌التحصیلان و دریافت مدارک تحصیلی‌تان است. نکته قابل توجه در این مرحله این است که آقایان باید کارت پایان خدمت یا معافیت خود را به این بخش ارائه دهند.

گرفتن مهر سازمان مرکزی

مدارکی که از دانشگاه دریافت کرده‌اید را به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد به آدرس تهران- انتهای بزرگراه شهید ستاری(شمال) – میدان دانشگاه – بلوار شهدای حصارک – سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ببرید و در آ‌نجا مهر تایید این سازمان را دریافت کنید.

ارسال مدارک به دارالترجمه رسمی

در محله آخر دانش‌نامه و ریزنمرات خود را به دارالترجمه رسمی ببرید تا به زبان اصلی برای شما ترجمه شود.

نکته مهم: اگر دانش‌نامه رشته‌های غیرپزشکی قبل از تاریخ ۱۳۸۸/۱۱/۰۱ صادر شده باشد، متقاضیان باید برای گرفتن مهر هولوگرام رسمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اقدام کنند. دانش‌نامه‌های جدید مهر هولوگرام را به‌صورت پیش‌فرض دارند و نیازی به دریافت دوباره آن نیست. برای دانش‌نامه رشته‌های پزشکی قبل از تاریخ ۱۳۸۸/۱۱/۰۱، علاوه‌بر مهر هولوگرام رسمی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد، به مهر و امضاء واحد علوم پزشکی دانشگاه آزاد یا مهر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز نیاز است.

تاثیر سهمیه روی آزادسازی مدرک تحصیلی

داشتن سهمیه می‌تواند روی آزادسازی مدرک دانشگاهی تاثیر بگذارد. وجود سهمیه به طور مستقیم روی آزادسازی با پرداخت هزینه و آزادسازی با سابقه کاری اثر دارد. چنانچه هنگام پذیرش در دانشگاه از سهمیه مناطق ۲ یا ۳ استفاده کرده باشید، هنگام آزاد سازی مدرک با پرداخت هزینه، باید به ترتیب ۲ و ۳ برابر متقاضیان منطقه ۱ هزینه پرداخت کنید.

همچنین اگر از سهمیه مناطق ۲ و ۳ استفاده کرده‌اید و بخواهید با سابقه کاری، مدرک دانشگاهی خود را آزاد کنید، به‌ترتیب باید ۲ و ۳ برابر مدت زمان تحصیل خود، سابقه اشتغال با بیمه ارائه بدهید.

هزینه آزادسازی مدرک تحصیلی وزارت علوم

هزینه آزادسازی مدرک تحصیلی وزارت بهداشت

در پایان، آزادسازی مدرک تحصیلی برای دانشگاه‌های آزاد و دولتی وزارت‌های بهداشت و علوم متفاوت است که در این مقاله به هرکدام از آن‌ها به‌صورت جدا پرداخته‌ایم. به‌صورت کلی، آزادسازی مدارک برای افرادی که به ‌صورت رایگان و روزانه در دانشگاه‌های دولتی کشور تحصیل کرده‌اند، کمی پیچیده‌تر از دیگر متقاضیان است.