قیمت بیت کوین چگونه تعیین می‌شود؟

با توجه به افزایش شدید قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۷ و جلب توجه عمومی به این افزایش قیمت، بسیاری از کسانی که به تازگی با این ارز رمزپایه آشنا می‌شوند به طور مرتب می‌پرسند که قیمت بیت کوین چگونه تعیین می‌شود؟ و یا این که چطور می‌توان از قیمت لحظه‌ای بیت کوین اطلاع یافت؟

یک پاسخ فلسفی و بسیار کلی این است که قیمت بیت کوین نیز مانند سایر کالاها، به میزان عرضه و تقاضای آن بستگی دارد و برخلاف تفکر بسیاری که فکر می‌کنند یک کالا قیمت ثابتی دارد، قیمت هر کالا یا هر نوع ارزی بر اساس میزان عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. اما در مورد رمزارزها و به طور خاص بیت کوین به عنوان اولین و مهم‌ترین رمزارز دنیا (حداقل تا اینجا) این امر ملموس‌تر است. چرا که این ارز ماهیتی آنلاین و شفاف دارد و بازارهای آن به طور پیوسته با حجم تراکنش بسیار بالا و بدون توقف در حال فعالیت هستند و این امر باعث می‌شود تا قیمت آن به طور مرتب و لحظه‌ای تغییر کند، به روز رسانی شود و صد البته توسط کاربران با دقت و جدیت دنبال شود.

اولین قیمت‌های بیت کوین چقدر بود؟

در سال ۲۰۰۹، فردی به نام کریستوفر کوچ با تنها ۲۷ دلار، ۵,۰۰۰ بیت کوین خریداری کرد. او پس از چندین سال، این سرمایه‌گذاری خود را فراموش کرده بود تا از افزایش قیمت تعجب آور بیت کوین از طریق اخبار مطلع شد. هم اکنون او با استفاده از یک پنجم سرمایه بیت کوین خود، موفق به خرید یک آپارتمان در نروژ شده است.

این تنها یکی از تجربیات افرادی است که زمانی که بیت کوین قیمت بسیار کمی داشت، روی آن سرمایه‌گذاری کردند و افزایش قیمت آن باعث شد سود زیادی بدست آوردند. این داستان به روشنی نشان‌دهنده آن است که بیت کوین که در اوایل به وجود آمدن خود، قیمت کمی داشت با افزایش میزان تقاضا، با وجود محدودیت عرضه، افزایش قیمت زیادی پیدا کرده است.

اولین قیمت بیت کوین ۰ دلار و کمی پس از شروع فعالیت آن، چیزی نزدیک به ۰ دلار بود و هر کسی می‌توانست با کم‌ترین هزینه و یک لپ تاپ یا دستگاه کامپیوتر (PC) در زمانی کوتاه بیت کوین استخراج (ماین) کند. دلیل این امر ساده‌تر بودن روش رمزنگاری بیت کوین (کم بودن سختی شبکه) در ابتدای فعالیت بیت کوین نسبت به اکنون بود که باعث می‌شد با تجهیزات سخت افزاری ساده‌تر و ارزان‌تر بتوان بیت کوین استخراج کرد. مورد دیگر شناخته نشده بودن و عدم استفاده گسترده از بیت کوین و به عبارت دقیق‌تر عدم وجود تقاضای گسترده برای بیت کوین بود که باعث می‌شد علی رغم عدم عرضه زیاد، قیمت بیت کوین بسیار پایین باشد.

پس در ابتدا عرضه بیت کوین بسیار بیش‌تر از تقاضای آن بود، به همین دلیل قیمت آن ناچیز بود.

قیمت بیت کوین چه مسیری را طی کرده است؟

برای نشان دادن ارزش بسیار پایین بیت کوین در ابتدای فعالیت آن، می‌توانیم به مارچ ۲۰۱۰ برویم که در آن زمان قیمت هر بیت کوین حدود ۰.۰۰۳ دلار آمریکا و در می ۲۰۱۰، این قیمت کمتر از ۰.۰۱ دلار آمریکا بود. قیمت بیت کوین در فوریه تا آوریل ۲۰۱۱ برای اولین بار به ۱ دلار رسید.

پس از چند بار افزایش سریع قیمت و کاهش آن، قیمت بیت کوین در آپریل ۲۰۱۳ به ۲۶۶ دلار رسید که بالاترین قیمت آن از ابتدای فعالیت بیت کوین بود. اما قیمت بیت کوین دو ماه بعد در ژوئن همان سال به ۱۰۰ دلار کاهش یافت.

قیمت بیت کوین پس از آن نوسانات زیادی را تجربه کرد و چند بار به ۱,۰۰۰ دلار رسید و مجدداً کاهش یافت تا در سال ۲۰۱۷ از حدود ۱,۰۰۰ دلار تا حدود ۲۰,۰۰۰ دلار افزایش یابد اما پس از آن دوباره کاهش یافت و حالا در ژانویه ۲۰۱۸ قیمت آن به حدود ۱۱,۰۰۰ دلار رسیده است و می‌توان انتظار داشت نوسانات شدید قیمت آن (یعنی هم افزایش قیمت و هم کاهش قیمت) باز هم ادامه داشته باشد.

قیمت بیت کوین چگونه محاسبه می‌شود؟

به طور کلی، نرخ بیت کوین ثابت نیست و با توجه به موجودی بیت کوین و میزان عرضه و تقاضا، قیمتی توافقی در صرافی‌ها برای آن تعیین می‌شود و براساس این قیمت بیت کوین خرید و فروش می‌شود.

بنابراین در واقع قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، به وسیله خریداران و فروشندگان آن و در بازارهای زیادی که برای خرید و فروش آن وجود دارد، تعیین می‌گردد.

به این ترتیب وقتی از قیمت دلاری بیت کوین صحبت می‌کنیم، منظور ما میانگین قیمت معاملات انجام شده در بازارهای مختلف برای بیت کوین است. قیمت‌هایی که در عمل مورد توافق افراد برای خرید و فروش قرار گرفته‌اند و افراد حاضر شده‌اند به میزان آن قیمت، پول بپردازند و بیت کوین دریافت کنند. میانگین این قیمت‌ها، قیمت دلاری بیت کوین را تشکیل می‌دهد که در وب سایت‌های مختلف قابل مشاهده است.

قیمت بیت کوین را از کجا بدست آوریم؟

عرضه و تقاضای بیت کوین، که در نهایت منجر به تعیین قیمت آن می‌شود، در صرافی‌ها و بازارهای بین المللی یا محلی انجام می‌گیرد.  

صرافی بیت کوین، یک بازار دیجیتال است که در آن امکان خرید و فروش بیت کوین به وسیله پول و سایر ارزهای رمزپایه (Margin Trading) وجود دارد. به عبارت دیگر، صرافی ارزهای دیجیتال یک پلتفرم آنلاین می‌باشد که به عنوان واسطه میان خریدار و فروشنده عمل می‌کند که قیمت لحظه ای بیت کوین از طریق این سایت‌های صرافی‌ قابل مشاهده است.

صرافی‌های مختلفی برای مشاهده قیمت بیت کوین وجود دارند که برای استفاده از برخی از آن‌ها باید در آن سایت، اکانت بسازید؛ اما بعضی سایت‌های دیگر نیازی به ساخت اکانت ندارند. از جمله ویژگی‌های این سایت‌ها این است که قیمت خرید و فروش بیت کوین در دو ستون مختلف Sell و Buy در آن‌ها ثبت شده است و می‌توانید به وسیله این قیمت‌ها، بیت کوین خرید و فروش کنید.

با این حال، به دلیل آن که برخی از این صرافی‌ها، مانند صرافی بیترکس (Bitterex)، بر روی ایران اعمال محدودیت کرده‌اند و حساب‌های ایرانیان در این گونه صرافی‌ها بسته شده است، توصیه می‌شود در صورتی که تصمیم به استفاده از صرافی‌های بین المللی را دارید، جوانب احتیاط را رعایت نمایید و به هیچ وجه برای استفاده از آن ها از هویت ایرانی استفاده نکنید.

هم‌چنین امروزه مشاهده قیمت بیت کوین از طریق اپلیکیشن‌‎های پرطرفدار از جمله اپلیکیشن IFTTT، نیز امکان‌پذیر می‌باشد. این اپلیکیشن بسیار محبوب واقع شده است و حدود ۸۳۰۰ نفر از طریق این اپلیکیشن، قیمت بیت کوین را دنبال می‌کنند. 

مشهورترین صرافی‌های بین‌المللی بیت کوین کدامند؟

در اینجا نام چند صرافی مشهور را فهرست کرده ایم. لازم به ذکر است که نام بردن از این صرافی ها به معنای تایید فعالیت آنان یا توصیه آن‌ها نیست. در گذشته علاوه بر مشکل محرومیت که باعث بسته شدن حساب‌های ایرانیان در صرافی‌های خارجی شده است، مشکل دیگر، هک شدن آن‌ها و همچنین کلاه‌برداری خود صاحبین صرافی‌ها یا ورشکستگی آن‌ها نیز بوده است که باعث از بین رفتن پول کاربران آنان شده است، همه این‌ها ریسک‌های کار با صرافی‌های بین المللی بیت کوین را نشان می‌دهند که در هنگام کار با آن‌ها باید در نظر بگیرید و مواظب ابعاد آن باشید.

• Coinbase

کوین بیس (Coinbase) یکی از کیف پول‌ها و صرافی‌های بزرگ بیت کوین می‌باشد که امکان خرید و فروش بیت کوین و ارزهایی از جمله اتریوم و لایت کوین را برای کاربران فراهم می‌کند. برای مدتی، خدمات کوین بیس تنها به آمریکا محدود می‌شد ولی در حال حاضر خدمات آن وارد اروپا نیز شده است و به طور کلی در بیش از ۳۲ کشور عرضه می‌شود.

کوین بیس یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های بین المللی به شمار می‎‌آید و علاوه بر دلار آمریکا، پوند انگلیس، یورو، دلار کانادا، استرالیا و سنگاپور را نیز پشتیبانی می‌کند.

در حال حاضر، کوین بیس برای خرید و فروش بیت کوین به دلار، کارمزد ۱ درصدی محاسبه و دریافت می‌کند و علاوه بر آن مبلغ ۰.۱۵ درصد نیز از حساب بانکی افراد، بابت کارمزد شارژ حساب کاربری در این سایت کسر می‌شود.

• Bitstamp

صرافی Bitstamp، یکی از صرافی‌های مشهور بیت کوین می‌باشد که خرید و فروش بیت کوین را با استفاده از ارزهایی به جز دلار نیز امکان‌پذیر می‌نماید که این امر به صرافی بیت استمپ اعتبار جهانی بخشیده است.

کاربران برای مشاهده قیمت‌ها و خرید بیت کوین در سایت Bitstamp نیاز به ساختن یک اکانت در این سایت دارند تا بیت کوین‌ها به اکانت فرد واریز شوند.  

سایت Bitstamp، براساس تاریخچه ۳۰ روزه‌ای که از معاملات یک کاربر ثبت کرده است از معاملات انجام شده کارمزد دریافت می‌کند که کم‌ترین مقدار این کارمزد، ۰.۵ درصد می‌باشد.

این صرافی یک بار هک شده است که منجر به از دست رفتن ۵.۱ میلیون بیت کوین شد.

• CEX.IO

سایت CEX.IO یک صرافی مطرح می‌باشد که برای مشاهده قیمت‌ها و خرید و فروش بیت کوین در این سایت، کاربران نیاز به ساخت یک اکانت دارند. صرافی CEX، امکان خرید و فروش ارزهای بیت کوین، اتریوم و بسیاری دیگر از رمزارزها را برای کاربران فراهم نموده است.

قابل ذکر است که صرافی CEX، از ارائه خدمات به ایران خودداری می‌کند؛ پس نباید با هویت یا IP ایران از خدمات این سایت استفاده کرد.

• Bitfinex

بیت فینکس (Bitfinex) پلتفرمی است که ابزارهای معاملاتی پیشرفته‌ای را جهت خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای رمزپایه از جمله لایت کوین (Litecoin) و دارک کوین (Darkcoin) برای کاربران فراهم می‌کند.

این سایت که در سال ۲۰۱۳ شروع به کار کرد، تبدیل به یکی از صرافی‌هایی شده است که بیش‌ترین حجم معاملات دلاری در آن انجام می‌شود. این پلتفرم در حال حاضر، در حال افزودن امکانات پیشرفته‌ جدیدی به سایت خود می‌باشد.

گردانندگان بیت فینکس بسیار در مورد مشکلات امنیتی حساس هستند و به همین دلیل، ۹۹.۵ درصد اطلاعات را در کیف پول سخت‌افزاری و تنها ۰.۵ درصد از اطلاعات را در کیف پول‌های آنلاین نگهداری می‌کنند تا امکان واریز و برداشت از کیف پول‌ها برای کاربران فراهم شود. همچنین، یک backup از اطلاعات صرافی گرفته می‌شود که ابتدا پنهان می‌شود و سپس به صورت آرشیو در کنار سایر اطلاعات مرتب می‌شود. سپس این Backup برای امنیت بیش‌تر به چند مکان مختلف فرستاده می‌شود.

قابل ذکر است که سرور بیت فینکس با نرم‌افزارهای به روز شده نیز محافظت می‌شود و صرافی به طور مرتب برای جلوگیری از بروز مشکل چک می‌گردد. با این حال، سایت بیت فینکس به ایران خدمات نمی‌دهد و در صورتی که قصد استفاده از آن را دارید، توصیه می‌شود از هویت ایرانی استفاده نکنید. کارمزد این سایت، بسته به نوع و مقدار معامله تا ۰.۲ درصد می‌باشد.

• BTC-e

بی تی سی ای پلتفرمی برای خرید و فروش ارز دیجیتال است که این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که قیمت لحظه‌ای بیت کوین و اطلاعات آخرین تراکنش‌ها را در صفحه سایت مشاهده کنند. بخش چت آنلاین سایت نیز گاهی بحث‌های جالب در بر دارد که می‌تواند اطلاعات بیش‌تری در مورد راهکارهای خرید و فروش در اختیار کاربران قرار دهد.

صرافی BTC-e، دلار آمریکا، روبل روسیه و یورو را علاوه بر بیت کوین، لایت کوین، نیم کوین (Namecoin) نوآ کوین (Novacoin) پیر کوین (Peercoin)، دش (Dash) و اتریوم را در معاملات خود پشتیبانی می‌کند.

• Poloniex

پولونیکس (poloniex) یکی از صرافی‌های معروف برای خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی از جمله اتریوم، لایت کوین، دش، مونرو و ریپل می‌باشد که همانند سایر صرافی‌های معرفی شده، امکان مشاهده قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال، و تاریخ آخرین معاملات انجام شده را برای کاربران فراهم می‌آورد. سایت پولونیکس، محیطی مناسب برای انجام آنی معاملات ارزهای دیجیتال می‌باشد.

به طور کلی در این سایت‌ها فقط می‌توان از قیمت دلاری بیت کوین مطلع شد، در ادامه در مورد این که چطور می‌توانیم قیمت ریالی بیت کوین را بدانیم، صحبت می‌کنیم.

قیمت ریالی بیت کوین چگونه تعیین می‌شود؟

همانطور که گفتیم، قیمت دلاری بیت کوین به طور متمرکز تعیین نمی‌شود و تنها بر اساس میزان عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری می‌شود، در نتیجه قیمت ریالی بیت کوین نیز متمرکز نیست.

با این که یکی از ایده‌های به وجود آمدن بیت کوین، از بین بردن محدودیت‌هایی مثل حذف خدمات کشورها و تفاوت مرزی میان کشورهای مختلف بود، اما برخی از صرافی‌های ارزهای دیجیتال، مانند بیت فینکس، از ارائه خدمات به ایران خودداری می‌کنند. از طرف دیگر به دلیل آن که پرداخت با استفاده از روش‌های سنتی برای کاربران ایرانی بسیار پر‌هزینه است، ایرانیان برای خرید بیت کوین مجبور به استفاده از پرفکت مانی یا دلار WEX می‌شوند که آن هم به دلیل حواله‌های پرریسک، نرخ بالایی دارد. بنابراین قیمت ریالی بیت کوین برای کاربران ایرانی می ‌واند تا ۱۰ درصد یا بیش‌تر، بالاتر از قیمت دلاری آن تمام شود.

در حال حاضر هیچ راهی برای تعیین قیمت دقیق ریالی بیت کوین در ایران وجود ندارد. از این رو تنها راه دریافت قیمت بیت کوین چند وب سایت ایرانی می‌باشد که به طور لحظه‌ای قیمت بیت کوین را ارائه می‌نمایند. هر چند در بسیاری از موارد، قیمت موجود در این وب سایت‌ها عملیاتی نیست و در عمل نمی‌توان به آن قیمت‌ها بیت کوین خریداری کرد. ضمن این که گاهی قیمت در این سایت‌ها، تا ۱۵ درصد بالای قیمت دلاری بیت کوین می‌باشند.

آیا صرافی بیت کوین در ایران وجود دارد؟

در فرآیند خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، عرضه کننده‌ای که قادر به انجام حواله‌های مربوط به آن باشد، می‌تواند بیت کوین را با قیمت مناسب‌تری عرضه کند. این سایت‌ها در ایران به صورت عمومی با عنوان صرافی شناحته می‌شوند که در آن‌ها فقط خود وب سایت اقدام به فروش بیت کوین به کاربران می‌نماید.

در ایران سایت‌های متعددی وجود دارند که امکان خرید و فروش بیت کوین را برای کاربران فراهم می‌کنند که با جستجو در اینترنت، به سادگی می‌توان آن‌ها را پیدا کرد. البته مساله اعتبار و کیفیت خدمات و چگونگی فروش بیت کوین توسط آن ها نیز مواردی هستند که نیازمند بررسی بیشتر برای تصمیم یا عدم تصمیم به خرید از آن‌ها می‌باشند.

با توجه به گسترش روز افزون بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، خرید و فروش آن‌ها در بسیاری از کشورها از جمله ایران اهمیت بیش‌تری پیدا کرده است و این موضوع باعث شده است که نیاز به بازارهای بیشتر و کارآمد‌تر، بیشتر از قبل احساس شود.

بازار ارزهای رمزپایه هر روز در حال تغییر و تحول می‌باشد و جریان‌های موجود در این بازار نیز هر روز در حال دگرگونی هستند. امری که موضوع قیمت نیز از آن مستثنی نیست و هر روز اتفاقات جدیدی در ارتباط با آن رقم می‌خورد.