انگیزه نامه یا SOP چیست؟

نیلوفر میثاقی

تاریخ به‌روزرسانی: ۱۴۰۲/۸/۱۵

851 بازدید

سند (SOP (Statement Of purpose یا انگیزه‌نامه یکی از مهمترین مدارک در اپلای شماست که باید به همراه سایر مدارک مورد نیاز (مانند ریزنمرات، رزومه، نمرات آزمون‌های پیش نیاز و سایر مدارک) در زمان پر کردن فرم اپلیکیشن آنلاین، برای دانشگاه مقصد ارسال نمائید. همان‌گونه که از عنوان SOP بر می‌آید، این مدرک به بیان هدف شما از اپلای، سوابق گذشته شما و همچنین برنامه شما برای آینده می‌پردازد. با توجه به اهمیت SOP در فرایند اپلای، در این مقاله قصد داریم تا به معرفی کامل انگیزه‌نامه و نکات پیرامون آن بپردازیم.

چرا انگیزه‌نامه می‌نویسیم؟

انگیزه‌نامه یک پل ارتباطی مستقیم بین شما و کمیته تصمیم‌گیری در دانشگاه مقصد است و در واقع از طریق آن می‌توانید خود را از دیگر متقاضیان متمایز کنید و به کمیته پذیرش نشان دهید که لیاقت، علاقهمندی و اراده لازم برای کسب علم و دانش در دانشگاه مقصد را دارا هستید. کمیته پذیرش و استادان دانشگاه مقصد، با مطالعه انگیزه‌نامه شما متوجه خواهند شد که شما چه کسی هستید، علائق حرفه ای و هدف شما از تحصیل چیست و از همه مهمتر این که، چرا آن‌ها باید شما را انتخاب کنند. بنابراین همانطور که ذکر شد، نوشتن انگیزه‌نامه تاثیر زیادی در کسب پذیرش شما خواهد داشت.

انگیزه‌نامه را چگونه بنویسیم؟

با نوشتن انگیزه‌نامه (SOP)، شما زندگی خود را همچون یک قصه هدف‌دار برای خواننده ترسیم می‌کنید و دلایل خود را از انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر مشخص می‌نمائید. در پرونده درخواست پذیرش شما برای اپلای، مدارک مختلفی وجود دارد که هر یک به نوعی معرف شما و توانایی‌هایتان است. مثلا با ارائه ریز نمرات به راحتی می‌توان در مورد سطح نمرات دروس تخصصی شما اطلاعات لازم را کسب نمود و یا در توصیه‌نامه‌ که اساتید فعلی شما برای تصمیم‌گیرندگان در دانشگاه مقصد می‌نویسند، برخی توانایی‌ها و تلاش‌های شما در فعالیت‌های علمی و آموزشی شرح داده می‌شود. همه این مدارک، بیشتر بیانگر وضعیت فعلی و یا چند سال اخیر شماست اما انگیزه‌نامه روایت‌گر مجموعه‌ای از اهدافتان است که در طول سالیان گذشته باعث شده از شما فردی با اراده، کوشا و هدف‌مند بسازد.

برای نوشتن SOP بهتر است با ادبیاتی ساده و در عین حال رسمی، نکات کلیدی در مورد شخصیت خود را بیان نمایید. باید خواننده انگیزه‌نامه را طوری در نوشته با خود همراه کنید که او در نهایت دریابد که برنامه‌ای طولانی مدت و هدف‌مند از گذشته تا حال برای ادامه تحصیل داشته‌اید ضمن اینکه با مطالعه انگیزه‌نامه قانع شود که دلایل محکمی برای انتخاب رشته و دانشگاه مقصد داشته‌ و به دنبال دریافت یک نتیجه ایده‌آل از ادامه تحصیل هستید.

چه نکاتی را در نوشتن SOP باید مد نظر قرار دهیم؟

• نیازی نیست حتماً به ترتیب زمانی از کودکی تاکنون داستان زندگی خود را بیان کنید. البته این رایج‌ترین شیوه در بیان SOP است، ولی به خاطر داشته باشید که برای ایجاد تمایز با SOP دیگران می‌توانید از شیوه‌های دیگری نیز در داستان‌گویی استفاده کنید. به طور مثال می‌‌توانید از یک رویداد علمی که در دوران نوجوانی نظر شما را به خودش جلب کرده آغاز کنید.
• دلیل انتخاب رشته و دانشگاه و لزوم انتخاب این مقطع تحصیلی را به طور واضح و با جزئیات بیان کنید.
• توانمندی و شایستگی‌های خود را برای دریافت پذیرش ذکر کنید. در واقع به طور غیر مستقیم به خواننده می‌گوئید چرا باید شما را انتخاب کند و دیگری را انتخاب نکند.
• چنانچه برای چند دانشگاه اپلای کرده‌اید، بهتر است برای هر دانشگاه به طور جداگانه و مختص به همان دانشگاه SOP بنویسید تا تاثیر بیشتری بر روی تصمیم‌گیرندگان داشته باشد.
• متن SOP باید گویا و بیانگر اهداف مشخص شما از تحصیل و به طور خاص هدف شما از این که تصمیم به اپلای گرفته‌اید، روشن سازد.

• از جملات منفی به خصوص در مورد انتخاب‌های اشتباه و یا شکست‌ها، تا جای ممکن استفاده نکنید. نباید تصمیم‌گیرندگان احساس کنند شما فردی هستید که در هر زمان از زندگی خود، از سویی به سویی دیگر کشیده می‌شوید، برعکس باید این برداشت را از SOP شما داشته باشند که همواره طبق یک برنامه مشخص در جستجوی رسیدن به هدفی خاص بوده‌اید و در این حرکت همیشه عزمی راسخ داشته‌ و خواهید داشت.
• برای SOP از ساختار مشابه با رزومه استفاده نکنید به این معنی که SOP شما نباید فقط شامل مجموعه‌ای مرتب از تجربیات کاری، تحصیلی یا پژوهشی شما باشد، بلکه باید مشابه با یک قصه جذاب، دارای فراز و فرود و البته جالب و شنیدنی باشد، ضمن آن که، فعالیت‌های اجتماعی و گروهی شما را نیز پوشش دهد.
• اشاره مستقیم به نکات کلیدی در مورد شخصیت شما، جذابیت انگیزه‌نامه را کاهش می‌دهد و بهتر است غیر مستقیم تمامی موارد را عنوان نمایید. اگر در زمینه یادگیری مطالب، سرعت عمل بالایی دارید و یا در پیگیری و به نتیجه رسیدن برنامه‌هایتان پشتکار خوبی دارید، غیر مستقیم به آنها اشاره کنید. برای مثال در یک المپیاد دانشجویی موفق به کسب رتبه ای شده‌اید و این موفقیت به دلیل سرعت یادگیری و پشتکارتان بوده است آن را میتوانید بدین صورت بیان نمایید: “در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفتم در المپیاد ریاضی شرکت نمایم و در ظرف کمتر از ۴ ماه، خود را برای شرکت در آزمون آماده کردم و در همان سال توانستم رتبه چهارم المپیاد دانشجویی ریاضی را کسب نمایم.”

نکات پایانی

با چنین متنی شما هر دو خصوصیت مثبت خود (سرعت عمل و پشتکار) را نشان می‌دهید اما اشاره مستقیم نکردید. یا به جای این که بگویید من فرد باهوش و سخت‌کوشی هستم، یک مثال از موفقیت خود آورده‌اید. مثالی دیگر نیز می‌تواند این جمله باشد: “من در انجام فلان پروژه، جوان‌ترین عضو تیم بودم.” این یعنی شما توانسته‌اید با توانایی‌های خود در زمانی کمتر، به جایگاهی بالاتر از سن و سال خود برسید.

• بهتر است پس از اتمام نگارش انگیزه‌نامه از اساتید و افراد مطلع بخواهید متن شما را مطالعه کنند تا انگیزه‌نامه‌ای که نوشته‌اید فاقد ایراد نگارشی و محتوایی باشد.

در نوشتن SOP تا حد ممکن از کپی برداری پرهیز کنید و سعی نمائید متن متمایزتری داشته باشید. نوشتن متن‌هایی مشابه انگیزه‌نامه دیگران، SOP شما را بی اعتبار می‌نماید و از آنجا که شما در مورد داستان زندگی شخصی خود سخن می‌گویید، بنابراین تمایز آن با سایر انگیزه‌نامه‌ها حائز اهمیت است.